CULTURE (VĂN HÓA) & TRANSLATION (DỊCH THUẬT)

CULTURE (VĂN HÓA) & TRANSLATION (DỊCH THUẬT)

How do you translate ‘Cầu khỉ’ (from Vietnamese) into English?

PHƯƠNG THỨC VAY MƯỢN (BORROWING)

Nếu bạn áp dụng phương thức vay mượn (borrowing) của Vinay & Darbelnet

1)     vay mượn thuần túy (pure loanwords): vay mượn mà không thay đổi về hình thức và nghĩa, nghĩa là bê nguyên xi như  ‘email’ ở tiếng Anh chứ không dịch là ‘thư điện tử’, ‘internet’ chứ không phải ‘mạng’ thì  cứ sao y bản chánh … ‘cầu khỉ’

2)     Vay mượn có thay đổi hình thức (mix loans): thay đổi hình thức nhưng không thay đổi nghĩa như ‘căn tin’ chứ không phải ‘canteen’ thì dùng từ không dấu là ‘cau khi’

PHƯƠNG THỨC SAO PHỎNG (CALQUE)

Nếu dùng phương thức sao phỏng (calque) mà còn gọi là dịch vay mượn (loan translation), dịch suốt (through translation) thì cứ đồ theo (dù trật từ có thay đổi so với tiếng Việt) là ‘monkey bridge’

PHƯƠNG THỨC TƯƠNG ĐƯƠNG (EQUIVALENCE)

Vinay và Darbelnet dùng thuật ngữ này để chỉ những trường hợp khi hai ngôn ngữ cùng mô tả một tình huống nhưng với các phương tiện cấu trúc hoặc phong cách khác nhau.

Tương đương ‘cầu khỉ’ ở tiếng Anh sẽ là ‘rickety bridge’. ‘Rickety bridge’ (cầu bập bênh) được xem là tương đương với ‘cầu khỉ’ vì chúng chỉ cùng một tình huống nhưng với các phương tiện cấu trúc và hình ảnh khác hẳn nhau.

PHƯƠNG THỨC MỞ RỘNG/GIẢI THÍCH (EXPANSION)

‘Cầu khỉ’ tương đương ở tiếng Anh với từ ‘khỉ’ là ‘monkey’ nhưng  ‘khỉ’ được mở rộng thành tố thành ‘rickety cable and wood’. Áp dụng kỹ thuật dịch mở rộng, ‘cầu khỉ’ sẽ được dịch là ‘rickety cable and wood bridge’. Bên cạnh từ ngữ này, ta vẫn thấy lối dịch tường giải (paraphrase) ở một website tiếng Anh trên mạng như ‘A Monkey Bridge (‘cầu khỉ’) is a traditional, handmade, wood or bamboo walkway built across rivers or gullies in Viet Nam’ hay ở trang Wikipedia tiếng Anh ‘