TRẠNG TỪ HỘI TỤ ‘ONLY’: MỘT TRONG NHỮNG VẤN ĐỀ DỊCH THUẬT Y HỌC

TRẠNG TỪ HỘI TỤ ‘ONLY’: MỘT TRONG NHỮNG VẤN ĐỀ DỊCH THUẬT Y HỌC

Trong những bài viết ngắn gần đây, chúng tôi đã thảo luận các quan điểm của hai nhà ngôn ngữ học Michael Swan và R. A. Close về trạng từ hội tụ (focusing adverbs), về vị trí của nó trong câu, về sự mơ hồ của câu với trạng từ hội tụ ‘only’ như ‘I only kissed your sister last night.’

Theo hai nhà ngôn ngữ, dù trong ngôn ngữ viết có thể làm rõ nghĩa bằng cách đặt trạng từ ‘ONLY’ gần các yếu tố thông tin muốn nhấn mạnh nhưng họ vẫn gợi ý nên dùng:

1. ‘Only’ với mệnh đề quan hệ

• Your sister was the only girl I kissed last night.
• Last night was the only time I kissed your sister.

1. ‘Câu chêm xen’ (cleft sentence)

để có một cách nói/viết có nghĩa chính xác hơn.

Henry Fischbach trong một bài báo ‘Problems of Medical Translation’ nghiên cứu các vấn đề dịch thuật y học cho rằng việc đặt trạng từ hội tụ ‘only’ tùy tiện trong câu sẽ có khuynh hướng làm khó hiểu từ ngữ. Ông dẫn một ví dụ:

• The first patient took the medication the next day.
  (Bệnh nhân đầu tiên đã uống thuốc ngày hôm sau)

VỊ TRÍ CỦA TRẠNG TỪ ‘ONLY’ TRONG CÂU NÊU TRÊN VÀ NGHĨA

ONLY TRƯỚC CHỦ NGỮ

• ONLY the first patient took this medication the next day (có nghĩa là ‘Chỉ bệnh nhân đầu tiên đã uống thuốc này ngày hôm sau, chứ không có bệnh nhân nào khác.)

ONLY TRƯỚC ĐỘNG TỪ

The first patient ONLY took this medication the next day (có nghĩa là ‘bệnh nhân đầu tiên CHỈ uống thuốc này ngày hôm sau, chứ không làm gì khác.)

ONLY TRƯỚC TÂN NGỮ

The first patient took ONLY this medication the next day (có nghĩa ‘bệnh nhân đầu tiên uống CHỈ thuốc này chứ không uống các loại thuốc khác.)

ONLY TRƯỚC TRẠNG TỪ

The first patient took this medication ONLY the next day (có nghĩa là ‘bệnh nhân đã uống thuốc này mãi đến cuối ngày hôm sau.)

ONLY SAU TRẠNG TỪ

The first patient took this medication the next day ONLY (có nghĩa là bệnh nhân không uống thuốc này hôm qua, tuần trước, hoặc bất cứ lúc nào ngoại trừ CHỈ ngày hôm qua)Từ các ví dụ trên, Henry Fischbach cho rằng trạng từ hội tụ ‘ONLY’ không nên đặt tùy tiện trong câu vì kết quả là: ‘nghĩa sẽ không chính xác.’