GOOGLE TRANSLATE: LIỆU CÓ ‘TIỀN HẬU BẤT NHẤT’ TRONG DỊCH CHUYÊN NGÀNH?

GOOGLE TRANSLATE: LIỆU CÓ ‘TIỀN HẬU BẤT NHẤT’ TRONG DỊCH CHUYÊN NGÀNH?

Nguyễn phước Vĩnh cố

A learner of the University of Google

– APPROPRIATE – MISAPPROPRIATE

 Appropriate /əˈprəʊprieit/ (verb): to take sth for your own use, especially illegally or without permission.

Misappropriate /ˌmɪsəˈprəʊprieɪt/ (verb): to take somebody else’s money or property for yourself, especially when they have trusted you to take care of it

Đây là cặp từ thường dễ gây nhầm lẫn trong dịch thuật; hơn thế nữa, nó thuộc về lĩnh vực ‘thương mại’ nên người dịch nếu không am hiểu ‘chủ đề’ dễ ‘lấy râu ông nọ chắp cằm bà kia’. Theo các từ điển Anh-Việt, phổ thông cũng như chuyên ngành thì đều cho nghĩa tương đương của ‘appropriate’ là ‘chiếm đoạt’, ‘chiếm dụng’ mà ở tiếng Việt có nghĩa là ‘hành vi nắm giữ, quản lý trái phép tài sản người khác và đã tạo cho mình khả năng định đoạt sử dụng trái phép tài sản’ còn ‘misappropriate’ là ‘biển thủ’ có nghĩa là ‘lấy cắp tài sản công mà mình có trách nhiệm coi, giữ những tài sản đó’.

GOOGLE TRANSLATE (GT) DỊCH 1 CÂU CÓ ĐỘNG TỪ ‘APPROPRIATE’, VÀ 1 CÂU CÓ ĐỘNG TỪ ‘MISAPPROPRIATE’ (VÀO NGÀY 15 THÁNG 3) NĂM 2017 VÀ KẾT QUẢ

Năm 2017, tôi nhờ GT dịch cặp từ ‘APPROPRIATE – MISAPPROPRIATE’ vốn hay gây nhầm lẫn cho người dịch và cho kết quả ‘đáng ngạc nhiên’

1. He was accused of * appropriating company funds.

2. She was accused of* misappropriating money from the company’s pension fund’.

Kết quả câu 1:

– Ông* bị cáo buộc* CHIẾM ĐOẠT tiền của công ty.

Kết quả câu thứ hai:

– Cô* bị cáo buộc* BIỂN THỦ tiền từ quỷ hưu trí của công tỵ

Nhận xét:

Hai thuật ngữ chuyên ngành trên lắm lúc người dịch ‘nhầm lẫn’ thì GT cho ta kết quả đáng hài lòng như trong từ điển; tuy nhiên, đối với đại từ xưng hô (pronouns of address) như ‘he’, ‘she’ dù rất không mấy khó khăn với người dịch, thậm chí người mới học tiếng Anh thì GT lại có vấn đề (dịch thành ngôi thứ hai / nhất thay vì ngôi thứ ba).

GOOGLE TRANSLATE (GT) DỊCH 1 CÂU CÓ ĐỘNG TỪ ‘APPROPRIATE’, VÀ 1 CÂU CÓ ĐỘNG TỪ ‘MISAPPROPRIATE’ (VÀO NGÀY 21 THÁNG 4) NĂM 2021 VÀ KẾT QUẢ

Năm 2021, tôi nhờ GT dịch lại 2 câu trên với cặp từ ‘APPROPRIATE – MISAPPROPRIATE’ và cho kết quả không còn ‘gây ngạc nhiên’ như năm 2017:

1. He was accused of appropriating company funds.

2. She was accused of misappropriating money from the company’s pension fund’.

Kết quả câu 1:

– Anh ta* bị buộc tội* CHIẾM DỤNG tiền của công ty.

Kết quả câu 2:

– Cô ấy* bị buộc tội* CHIẾM ĐOẠT tiền từ quỹ hưu trí của công ty.

Nhận xét:

So với kết quả của năm 2017 thì việc dịch đại từ xưng hô (pronouns of address) như ‘he’, ‘she’ sang tiếng Việt lần này có tiến bộ (2021).

Tuy nhiên, dù các từ điển Anh-Việt, phổ thông cũng như chuyên ngành, giấy cũng như điện tử từ trước cho đến nay đều cho nghĩa tương đương của ‘appropriate’ là ‘CHIẾM ĐOẠT’, ‘CHIẾM DỤNG’ còn ‘misappropriate’ là ‘BIỂN THỦ’ kể cả cách dịch lần thứ nhất (năm 2017) thì nay (năm 2021) GT dịch 2 thuật ngữ này có cùng nghĩa (?).

Cụm từ ‘be accused of’ lần thứ 1 được dịch là ‘cáo buộc’ thì lần thứ 2 được dịch là ‘buộc tội’  cũng không có gì đáng nói vì chúng đồng nghĩa ở tiếng Việt.

Vậy, nếu xem ‘nhân vô thập toàn’ thì ‘máy lại giống người về điểm này nên trong ‘dịch máy’ có thuật ngữ ‘post-editing’ (chỉnh sửa lỗi sau khi máy đã dịch) thì  nay (sau khi máy dịch) là đã đến lúc ta – dịch giả – cùng chung tay với máy dịch để có một bản dịch tốt hơn.

Thạc gián, 22 / 4 / 2021

Categorised in: dịch thuật, dịch thuật chuyên ngành