NGOẠI VỊ VÀ NGUYÊN TẮC ĐẶT THÀNH PHẦN CÓ ĐỘ DÀI Ở CUỐI CÂU (EXTRAPOSITION & THE END-WEIGHT PRINCIPLE)

NGOẠI VỊ VÀ NGUYÊN TẮC ĐẶT THÀNH PHẦN CÓ ĐỘ DÀI Ở CUỐI CÂU (EXTRAPOSITION & THE END-WEIGHT PRINCIPLE)

Nguyễn phước vĩnh cố

A learner of the University of Google

END-WEIGHT LÀ GÌ?

Trong ngữ pháp, thuật ngữ ‘end-weight’ (nguyên tắc đặt thành phần có độ dài ở cuối câu) là một nguyên tắc qua đó các cấu trúc dài hơn có khuynh hướng xuất hiện ở cuối câu so với cấu trúc ngắn hơn.

Ron Cowan trong ‘The Teacher’s Grammar of English (2008)’ lưu ý rằng ‘việc đặt một ngữ danh từ dài ở cuối câu có khuynh hướng làm cho câu dễ hiểu hơn (placing a long noun phrase at the end of a sentence tends to “make the sentence easier to process (comprehend)).

Michael Swan (Practical English Usage (2005)) cho rằng ‘các cấu trúc dài hơn và ‘nặng’ (rườm rà) hơn (longer and heavier structures) thường đứng cuối ở một mệnh đề hay câu (những cấu trúc này thường có giá trị thông tin cao nhất)

Một số loại mệnh đề làm chủ ngữ dài thường bị tránh dùng trong tiếng Anh vì chúng vi phạm nguyên tắc ‘end-weight’ và nghe có vẻ khó hiểu. Các mệnh đề danh từ bắt đầu bằng –that (that-clauses), mệnh đề danh ngữ bắt đầu bằng wh (wh-clauses) và mệnh đề nguyên thể bắt đầu bằng to- (to-infinitive clauses) đều có thể được chuyển xuống cuối câu và được thay thế bằng ‘đại từ giả ‘it’ ‘ ở vị trí chủ ngữ. Xin xem các ví dụ:

MỆNH ĐỀ LÀM CHỦ NGỮ (Clause as Subject)

(a) That the banks are closed on Saturday is a nuisance.

(b) What they are proposing to do is horrifying.

(c) To interfere would be unwise.

MỆNH ĐỀ NGOẠI VỊ (Extraposed Clause)

(a) It’s a nuisance that the banks are closed on Saturday.

(b) It’s horifying what they are proposing to do.

(c) It would be unwise to interfere.

Theo Angela Downing trong ‘English Grammar A University Course’ (Routledge, 2006) thì mệnh đề ngoại vị (extraposed clauses) được ưa dùng hơn trong tiếng Anh là vì chúng đáp ứng ‘nguyên tắc đặt thành phần có độ dài ở cuối câu’ (end-weight) và nhấn mạnh tiêu điểm cuối câu (end-focus), như thế ‘gói’ thông tin theo cách dễ hiểu hơn.

Đà Nẵng, Thạc gián 30 / 5 / 2021