TẠI SAO NGỌC THỨ LAN KHÔNG DỊCH HAI THUẬT NGỮ Y HỌC TRONG ‘BỐ GIÀ’ CỦA MARIO PUZO?

TẠI SAO NGỌC THỨ LAN KHÔNG DỊCH  HAI THUẬT NGỮ Y HỌC TRONG ‘BỐ GIÀ’ CỦA MARIO PUZO?

PERINEORRHAPHY và COLPORRHAPHY

Tặng bác sĩ Lê Kim Lộc và bác sĩ Quang Vo Van

‘Perineorrhaphy’ và ‘colporrhaphy’ là hai thuật ngữ y học trong siêu phẩm ‘Bố già’ (The Godfather). Tuyệt tác ‘Bố già’ dù được dịch giả tài ba NGỌC THỨ  LAN lột tả hết sức tài tình nhưng có 2 thuật ngữ y học mô tả những căn bệnh phụ nữ hết sức tế nhị được định nghĩa khá rõ nhưng không hiểu sao NTL lại không dịch (?). Có phải chăng vì đó là thuật ngữ chuyên ngành y  … và vì ‘Bố già’ đã được dịch cách đây gần nữa thế kỷ mà thời đó ngay cả tiếng Anh phổ thông thôi đã là….

Hai thuật ngữ đó là:

PERINEORRHAPHY và COLPORRHAPHY

Perineorrhaphy và colporrhaphy được Mario Puzo định nghĩa lần lượt khá rõ … ‘Repairing the pelvic sling was called perineorrhaphy’,  ‘Suturing the vaginal wall was called colporrhaphy’ (p. 419) nhưng NTL lại bỏ sót trong bản tiếng Việt. Tuy nhiên điều đáng nói hơn nữa, ấn bản được in bởi nhà xuất bản đình đám The Random House lại in sai thuật ngữ ‘PERIN(E)ORRHAPHY’ thành ‘PERIN©ORRHAPHY’ (có lẽ nhầm ‘e’ thành ‘c’!)

PHÂN TÍCH HAI THUẬT NGỮ  PERINEORRHAPHY và COLPORRHAPHY   

Theo các nhà nghiên cứu thuật ngữ tiếng Anh y học, nếu người học/đọc/dịch tiếng Anh y học biết nghĩa của từng bộ phận nhỏ hơn thì có thể ra suy diễn ra được nghĩa của một thuật ngữ.

Hai thuật ngữ y học trong tác phẩm ‘Bố già’ đều có gốc từ ‘Perine(o)- /ˌpɛrəni(ə)/ (đáy chậu) và ‘Colp(o)- /kɒlp(ə)/ (âm đạo) và hậu tố chỉ phương thức phẫu thuật -Rrhaphy /rəfi/ (khâu). Nguyên âm ‘o’ (gọi nguyên âm kết hợp) được dùng để nối gốc từ ‘Perine(o)-’ và ‘Colp(o)-’  với hậu tố ‘Rrhaphy’.

Khi đọc một thuật ngữ y học, đọc hậu tố trước, rồi thành phần mở đầu của thuật ngữ. Vậy, thuật ngữ ‘Perineorrhaphy’ sẽ được đọc là ‘Khâu đáy chậu’ và ‘Colporrhaphy’ là ‘Khâu âm đạo’.

Nhân thể cũng nhắc đến chuyện sáng hôm qua (23/8/19) khi ngồi uống cà phê và nói chuyện đời, chuyện người với anh bạn làm bác sĩ, thế rồi lây sang chuyện chuyên môn liên quan đến chuyện thuật ngữ y học (đúng hơn là thẩm mỹ) mà nhiều người muốn biết nhưng khó nói, bác sĩ Lộc cho tôi thêm một thuật ngữ mà bấy lâu nay lại là ‘It’s all Greek to me’. Cái từ ngữ đó thường được nói một cách uyển ngữ/lối dùng từ khéo léo, hay ho (politically correct) là ‘làm đẹp cô bé’/tân trang chi chi đó..’ cũng từ thuật ngữ y học gồm gốc từ ‘Colp(o)-’ và hậu tố chỉ phẫu thuật ‘Plasty’ (chỉnh hình/tạo hình).

CÁC TỪ NGỮ, GỐC TỪ, HẬU TỐ CẦN BIẾT

TỪ NGỮ

– Perineum noun /ˌpɛrəˈniəm/ : đáy chậu (the area between the anus and scrotum or vulva)

(pl. perinea /ˌpɛrəˈniə/

– Perineal adjective​ /ˌper.ɪˈniː.əl/ US ​  /: thuộc về đáy chậu (relating to the perineum)

GỐC TỪ

– Colp(o)- /kɒlpə/ [Gr]: Vagina âm đạo. Colpitis (viêm âm đạo)

– Vagin(o) [L]: Vagina âm đạo. Vaginopexy (th/th cố định âm đạo)

HẬU TỐ CHỈ PHẪU THUẬT

-Plasty / /ˈplæstɪk/: Surgical repair tạo hình/chỉnh hình

-Rrhaphy /rəfi/: Suture khâu

n.p.v.c

24/8/2019

Categorised in: dịch thuật chuyên ngành, từ vựng y học