TIẾNG ANH Y HỌC: NGHĨA ĐEN & NGHĨA BÓNG

TIẾNG ANH Y HỌC: NGHĨA ĐEN & NGHĨA BÓNG

Xin giới thiệu với Diễn Đàn một số thuật ngữ y học vừa mang nghĩa đen: ‘nghĩa đầu tiên hiểu một cách thông thường’ vừa mang nghĩa bóng: ‘nghĩa bóng bẩy suy ra từ nghĩa đen’.

1. AILING: ĐAU/ỐM (nghĩa đen) và ÈO ỌP/ĐANG SUY YẾU (nghĩa bóng)

Nghĩa đen của ‘ailing’ là ‘ill/sick and not improving’

– She looked after her ailing father.

Nghĩa bóng của ‘ailing’ là (of a business, government, etc.) ‘having a problem or getting weaker’

– Measures to help the ailing economy.

2. ANTIDOTE /ˈæntidəʊt/ TO: THUỐC GIẢI ĐỘC (nghĩa đen) và LIỀU THUỐC GIẢI (nghĩa bóng)

Nghĩa đen của ‘antidote to’ là ‘a medicine that will stop the effects of a poison or a dangerous drug’.

– There is no known antidote to the poison.

Nghĩa bóng của ‘antidote to’ là ‘anything that takes away the effects of sth unpleasant’.

– The holiday was a marvellous antidote to the pressure of office work.
– A Mediterranean cruise was the perfect antidote to a long cold winter.

3. ILL (adj): ĐAU/ỐM (nghĩa đen) và ILL (n) CĂN BỆNH (nghĩa bóng)

Nghĩa đen của ‘ill’ là ‘suffering from illness or disease; not feeling well’.

– Her father is seriously ill.

Nghĩa bóng của ‘ill’, là danh từ chuyển từ loại (conversion) từ tính từ ‘ill’ có nghĩa ‘a problem or harmful thing; an illness’.

– The ills of the modern world.
4. CURE /ˈkjʊə(r)/ /REMEDY /ˈremədi/ (FOR/TO): CHỮA BỆNH (nghĩa đen) và GIẢI PHÁP (nghĩa bóng)

Nghĩa đen của ‘cure/remedy (for)’ là ‘sth such as a medicine or form of treatment that cures s.e who is ill’.

– What is the best cure for a hangover ?
– As yet there’s no known cure for this disease.
– Salt water is a good home remedy for a sore throat.

Nghĩa bóng của ‘cure/remedy (for/to) là ‘sth that solve a problem, improve a bad situation, etc.’.

– Do you think there is any cure for the nation’s economic troubles?
– If you find it hard to live on your present salary, the best remedy would be to change jobs.
– There is no simple remedy for unemployment.
– There are a number of possible remedies to this problem.

5. PALPITATION /palpɪˈteɪʃ(ə)n/ : ĐÁNH TRỐNG NGỰC (nghĩa đen) và SỰ HỒI HỘP (nghĩa bóng).

Nghĩa đen của ‘palpitation’ là ‘unpleasant sensations of irregular and/or forceful beating of the heart’.

– In some patients with palpitations, no heart disease or abnormal heart rhythms can be found. In others, palpitations result from abnormal heart rhythms (arrhythmias)

Nghĩa bóng của ‘palpitation’ là ‘a physical condition in which your heart beats very quickly and in an irregular way’

– Just the thought of flying gives me palpitations (= makes me very nervous).

6. PARALYSIS /pəˈræləsəs/ : CHỨNG LIỆT (nghĩa đen) và TÊ LIỆT (nghĩa bóng)
Nghĩa đen của ‘paralysis’ là ‘a loss of control, and sometimes feeling in, part or most of the body, caused by disease or any injury to the nerves’.

– The paralysis affects his right leg and he can only walk with difficulty.

Nghĩa bóng của ‘paralysis’ là ‘a total inability to move, act, function, etc.

– The strike caused total paralysis in the city.
– The complete paralysis of industry caused by the electricians’ strike.

7. PANACEA FOR /ˌpænəˈsiːə/ : PHƯƠNG THUỐC CHỮA BÁCH BỆNH

Cũng có một thuật ngữ tên một loại thuốc mà người xưa hy vọng chữa bách bệnh thì này chỉ mang nghĩa bóng ‘panacea’ (for something) có nghĩa ‘something that will solve all the problems of a particular situation’ một giải pháp cho mọi vấn đề’ nhưng ta vẫn thể dùng nghĩa đen của nó ở tiếng Việt như ví dụ sau:
– Không nên xem hệ thống kiểm toán mới là phương thuốc chữa bách bệnh cho nền kinh tế tòan cầu. Một vài ví dụ ở tiếng Anh có từ ‘panacea’:

– Librarians welcomed computerization as a panacea for all their cataloguing problems.
– There is no single panacea for the problem of unemployment.