GIỚI TỪ: CÁC GIỚI TỪ CHỈ VỊ TRÍ VÀ TRẠNG TỪ CHỈ SỰ CHUYỂN ĐỘNG TRONG KHÔNG GIAN

GIỚI TỪ: CÁC GIỚI TỪ CHỈ VỊ TRÍ VÀ TRẠNG TỪ CHỈ SỰ CHUYỂN ĐỘNG TRONG KHÔNG GIAN
Thời tôi còn học ở Quốc học Huế, khoảng 70 – 77, tôi còn nhớ như in đã là giới từ thì chỉ có một cách duy nhất, đặc biệt đối với các giới từ chỉ sự chuyển động/vị trí là ‘HỌC THUỘC LÒNG’ các thầy tôi bảo thế và trong sách vở cũng không nói gì thêm.
Năm 1977 tôi vào quân đội rồi năm 1981 trở lại trường Đại học Sư Phạm, Huế học ban Anh khoa Ngoại ngữ năm đó tôi có nghe ai đó nói anh Trần Xuân Thảo, một cán bộ giảng dạy ở khoa có nói về việc giới từ trong tiếng Anh nay được người ta đang xem xét dưới góc độ hình học (toán học) và điều này lúc đó tôi cảm thấy khá mơ hồ (vì trước đó chưa có ai cũng như sách vở nào đề cập đến ‘giới từ xét dưới góc độ hình học (toán học)’ dù vào năm 1972 người Mỹ đã đặt chân lên mặt trăng.
Trong cuốn MASTERING AMERICAN ENGLISH của 3 tác giả ‘ Hayden’, ‘Pilgrim’ & ‘Haggard’ vào thời điểm đó (khoảng 70-75) cũng nêu 3 giới từ chỉ vị trí/nơi chốn ‘ON’, ‘IN’ & ‘AT’, cũng chỉ giải thích & cho ví dụ như sau:
– IN + THE NAME OF STREET, e.g ‘My house is in Phan Chu Trinh Street’.
– ON + THE NAME OF STREET (American English), e.g ‘My house is on Phan Chu Trinh Street’.
– AT + HOUSE NUMBER + THE NAME OF STREET, e.g ‘My house is at 24 Phan Chu Trinh Street’.
Năm 1987, tôi về Huế và tình cờ mua được cuốn sách ‘Practical English Usage’ của Michael Swan ở một quầy sách trước trường Đại học Sư phạm Huế và sau này là cuốn ‘A Grammar of Contemporary English’ của Randolph Quirk, Sidney Grenebaum…mà một người bạn cho (bản sao thôi) khi anh đi học cao học ngoài Hà nội về thì mới ‘mục sở thị’ được người ta (các tác giả nêu trên) có khuynh hướng xét giới từ theo không gian: ‘một chiều’ (one dimension), ‘hai chiều’ (two-dimensional)….. Theo quan điểm này, giới từ chỉ vị trí ‘AT’ thường chỉ ‘vị trí’ ở một điểm ở một như:
‘I am AT the train station”
‘Ga’ là vị trí ở một điểm như ‘đường Hải phòng’, ‘Phường……
‘ON’ thì lại được dùng để nói về vị trí trên một đường thẳng ( như một đường, một con sông…) e.g ‘His house is on PCT streeet’. ‘ON’ cũng được dùng để chỉ một mặt phẳng, e.g ‘ Hurry up – supper is on the table!
Và cuối cùng là “IN’ dùng để chỉ vị trí bên trong các diện tích rộng lớn hơn (không gian 3 chiều) khi không gian đó bị bao bọc nhiều phía, e.g ‘I don’t think he is in the office’